Sosyal medya kayıtdışı ticaretin merkezi oldu. Sadece Instagram'dan günlük 7 milyon TL'lik satış yapılıyor. Değişim ya da iadenin olmadığı bu kanalda sahte veya sorunlu ürün tüketiciyi mağdur ediyor.
Türkiye'de her geçen gün sosyal medya üzerinden yapılan satışlar büyürken tüketici mağduriyetlerine de yenileri ekleniyor. Başta tekstil ürünleri olmak üzere ayakkabı, çanta, saat, butik pasta gibi birçok sektörün pazarlama kanalı haline gelen sosyal medya hem dolandırıcılara fırsat veriyor hem de kayıt dışılığın önünü açıyor. Mesafeli satış yönetmeliğine göre internetten alınan her ürünün 14 gün içinde sorgusuz sualsiz iade ya da değişim yapılması gerekiyor. Ancak sosyal medya aracılığıyla satış yapan hemen her firma ana sayfasında yaptığı "İade ya da değişim yoktur" ibaresini gerekçe göstererek tüketiciyi mağdur ediyor.
Sadece Instagram üzerinden aylık 200 milyon TL'nin üzerinde satış yapıldığına dikkat çeken uzmanlar, bunun büyük bir bölümünün faturasız olduğunu belirterek 20 milyon TL'nin üzeninde vergi kaybı olduğunu vurguluyor. Sosyal medya üzerinden yapılan satışların her geçen gün büyüdüğüne dikkat çeken uzmanlar, "Tekstil ürünlerinin yüzde 30'u bu kanal aracılığıyla satılıyor. İki yıl önce bu oran yüzde 20'lerdeydi. Pazar her geçen gün büyüyor, acil müdahale gerekiyor" diyor.
%10'UNU KAPSIYOR
KPMG Türkiye'nin araştırmasına göre 2011'de 5 milyar dolarlık hacme sahip sosyal ticaretin payı 2016'da 50 milyar dolara yükseldi. Önümüzdeki üç yılda üçe katlanarak 160 milyarı aşacağı öngörülüyor. Beş yılda 10 kat büyüyen sosyal ticaretin perakendede yıkıcı etki yaratacağı vurgulanıyor.
Avukat Cevat Kazma'nın verdiği bilgilere göre Türkiye'de sadece Instagram üzerinden yapılan günlük işlem hacmi 7 milyon lirayı buldu. Tüketicilerin uygun fiyatlı ürün bulma beklentisiyle bu tür alışverişlere yöneldiğini söyleyen Kazma, Türkiye'deki e-ticaretin yüzde 10'luk kısmını sosyal medya üzerinden yapılan alışverişlerin oluşturduğunu belirtti. Kazma, "Sosyal medya yasal boşlukları kullanarak haksız kazanç elde ediyor. Burada ciddi tüketici mağduriyeti yaşanıken devlet de büyük bir vergi kaybı yaşıyor" dedi.
VERGİ MÜFETTİŞİ ORDUSU KURULUYOR
Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, dijital kanaldaki kayıtdışılığı önlemek amacıyla büyük bir risk analiz merkezi kuruyor. Bu merkezde 200 kişilik vergi müfettişleri gece gündüz e-ticareti ekrandan izleyecek. E-Ticaret İzleme Merkezi bilgiyi yakalayacak, ilin ilgili vergi dairesine bildirecek. Aynı gün denetim yapılıp vergi mükellefiyeti kaydedilecek.
TALEP HER GÜN ARTIYOR
eBay MENA Bölge Direktörü ve TOBB E-Ticaret Sektör Meclisi Başkanı Öget Kantarcı, Türkiye'de sosyal medyadan alışverişe rağbetin arttığını belirterek, "Satış yapanların vergilendirilmesine yönelik çalışmalar devam ediyor. Biz de takip ediyoruz" dedi. Türkiye'deki e-ticaret oyuncularının Mesafeli Satış Sözleşmesi'ni uyguladığını ifade eden Kantarcı, "Bu sözleşme, tüketiciye çeşitli haklar tanıyor. Örneğin, tüketici 14 gün içinde ürünü iade edebilme hakkına sahip. Sosyal medyadan alışveriş yaparken tüketiciler yine Mesafeli Satış Sözleşmesi imzaladığına emin olmalı. Aksi halde sorun yaşayabilir. Aynı şekilde fatura talep edilmeli yoksa satın alınan ürün şikayete konu olduğunda yasal süreçler sonuçsuz kalabilir" bilgisini verdi.